روستای زرگر شهرستان آبیک
زبان «زرگری» از کجا آمده است؟ / روستای ایرانی با گویشی متفاوت زبان رومانو نام یکی از شاخه‌های زبان هند و اروپایی در ایران است که مردم روستای زرگر واقع در شهرستان آبیک استان قزوین به آن تکلم می‌کنند. روستای زرگر در 17 کیلومتری شهرستان آبیک قرار گرفته و جزو روستاهای بخش بشاریات این شهرستان محسوب می‌شود. روستای زرگر 14 کیلومتر مربع مساحت و 200 خانوار و بیش از یک هزار نفر جمعیت دارد و دارای دهیاری و شورای اسلامی است.
به گفته بزرگان روستای زرگر، نخست بین روستاهای باقرآباد ترک و زرگر فعلی قرار داشته و به دلیل مسائل امنیتی، دامپروری و کشاورزی جا به جا شده و بخش عمده‌ای از آن در زرگر و بخشی هم در روستای باقرآباد ترک قرار دارد. زبان زرگری ترکیبی از زبان رومانیایی و ایتالیایی است و شعبه اصلی این زبان در روستای قشلاق زرگرها واقع در شهریار استان تهران و بنا به گفته برخی افراد در یکی از دو استان آذربایجان شرقی یا غربی نیز به این زبان تکلم می‌کنند. زبان زرگری از زبان‌های خاص است که در کشور در سه منطقه به این زبان تکلم می‌کنند که روستای زرگر شهرستان آبیک یکی از این مناطق است. زبان زرگری زبان کاملی است که دارای دستور زبان است در بیتی از یکی از اشعار ترجمه شده نصرت الله زرگر آمده است: با دشمن دیرین، آشنا [دوست] مشو. به دروغ به سر دوستت سوگند مخور که به زبان رومانو (چیلالو مانوشا آمال ناآستار، هرگاجوسکی نا آن تودا کریستار) می‌شود.
به مسافران نوروزی توصیه می‌شود که در عبور از مسیر شهرستان آبیک سری هم به روستای زرگر بزنند. روستای زرگر در جاده قدیم آبیک به قزوین پس از مجتمع خدماتی و رفاهی باران دارای تابلوی بزرگی است که روی آن نوشته شده به روستای زرگر (رومانو) خوش آمدید. مردم روستای زرگر به شغل دامداری و کشاورزی مشغول هستند و به کشت محصولاتی چون گندم، ذرت و جو می‌پردازند. بنابر این گزارش، در کتاب راهنمای گردشگری استان قزوین با عنوان «قزوین آیینه تاریخ و طبیعت ایران» آمده است که قوم زرگر از شاخصه‌های قومی منطقه شهرستان آبیک است که دارای زبان خاص هستند که اهالی روستا خود به آن رومان‌لویی و مردم منطقه به آن زرگری می‌گویند.
هم ايراني‌اند هم اروپايي، هم فارسي مي‌دانند هم تركي؛ صورتشان هم شبيه آريايي‌هاست، هم شبيه گلادياتورها و وايكينگ‌ها، قدشان بلند است و مهرباني‌شان همچون محبت مردم ايل به مهمان‌ها. مسلمان شيعه‌اند، كارشان دامداري و كشاورزي؛ به سبك همه روستاييان، مرغ و خروس و غاز هم نگه مي‌دارند؛ بعضي زن‌ها كه هنرمندتر از ديگرانند نيز خودشان نان مي‌پزند و در مشك، دوغ و كره مي‌گيرند و پنير و ماست مي‌بندند. اين مردم اما يك راز دارند، يك نكته مبهم تاريخي كه مرموزشان مي‌كند. مردم روستاي «زرگر» زبان مادري‌شان «رومانو» است؛ به زبانشان زرگري هم مي‌گويند، اما نه از آن زرگري‌هايي كه بعد از هر حرف، «ز» مي‌گذارند و زبانشان مي‌شود «دزرزوز».
داستان زبان رومانو بيشتر شبيه افسانه است. زرگري‌ها خودشان هم دقيقا نمي‌دانند متعلق به كجاي جهان هستند و چه شد كه به ايران آمدند و شدند رومانوي شيعه كشاورز ايراني كه به زبان تركي هم مسلط است. قديمي‌هاي روستا يادشان است كه در زمان جواني‌شان پيرمردي در زرگر بود كه تمام حساب و كتاب‌هايش را به زبان روسي مي‌نوشت، اما بعد از مرگ او نوشتن به زبان روسي ورافتاد؛ حالا اين مردم همه‌شان به زبان رومانو حرف مي‌زنند و به لاتين مي‌نويسند.
شهرک زیاران
زیاران از لحاظ تقسیمات کشوری جزو استان قزوین و شهرستان آبیک به حساب می آید. جمعیت ثابت این شهرک 5000 نفر و با محاسبه جمعیت مهاجر قریب به 7000 نفر می رسد.
زیاران در فاصله ۷۰ کیلومتری غرب تهران و ۴۵ کیلومتری شرق قزوین واقع شده‌است. ارتفاع زیاران از سطح دریا ۱۶۰۰ متر است و در عرض جغرافیایی ۷ دقیقه و ۳۶ درجه و طول جغرافیایی ۳۲ دقیقه و ۵۰ درجه قرار گرفته‌است.
قدمت تاریخی زیاران بیش از هزار سال می باشد و آثار باستانی بسیاری در مناطق مختلف به یادگار مانده است. متاسفانه علی رغم نظریات مختلف، هنوز سند دقیق تاریخی راجع به چگونگی نام گذاری این محل به نام زیاران در دست نیست.
اشتغال اصلی مردم زیاران کشاورزی و صنعت می باشد. زمین های کشاورزی در جنوب و مکان های صنعتی به صورت کارگاه های کوچک در نقاط مختلف زیاران واقع گردیده است.
باید این رو بدونید، مردم زیاران بسیار مذهبی بوده و در طول دوران دفاع مقدس 33 شهید و ده ها جانباز تقدیم کشور نموده اند.
مراسم های تعزیه و یادواره شهدای زیاران بسیار مشهور می باشد، به این صورت که افراد بسیاری از شهرهای مختلف جهت شرکت در این مراسم ها حضور به هم می رسانند.
مهمان نوازی مردم زیاران زبان زد خاص و عام می باشد، شما می توانید این موضوع را در روز عاشورا مشاهده نمایید. ظهر روز عاشورا، بعد از اتمام مراسم تعزیه حضرت ابا عبدا… الحسین(ع)، افرادی که از نقاط دور و نزدیک کشور در این مراسم شرکت نموده اند، می توانند در هر خانه ای وارد شده و ناهار را مهمان مردم خون گرم زیاران باشند.
زیاران جزء مناطق توریستی کشور به شمار می آید و از آب و هوای بسیار مطلوبی بر خوردار می باشد. در قسمت جنوبی زیاران(قسمت جنوبی مناطق مسکونی) رودخانه ی شاهرود می گذرد که مایه خیر و برکت و به وجود آمدن باغستان های فراوان بوده و همواره تفریگاه بسیاری از مردم کشور می باشد.
زبان مردم زیاران به تاتی بسیار نزدیک می باشد. جهت آشنایی بیشتر شما با زبان مردم زیاران، در زیر چند نمونه از کلمات و ضرب المثل های زیارانی به همراه معنی آن را قرار می دهیم:
اَیِ یه نَفَرِ ما بِشناسی یا هَمپاش آو شِریک باش، یا گآو شریک.
این ضرب المثل به چگونگی شناخت پیدا کردن نسبت به افراد مختلف اشاره دارد.
معنی ضرب المثل: اگر می خواهی کسی را بشناسی یا باید با او در آبیاری شراکت کنی، و یا اینکه در گاوداری با او شریک باشی.
وَرِک پُوته دِی گندم پوتِی دیم دِ آو مُوخورَ
این ضرب المثل اشاره به این موضوع دارد که همیشه عده ای افراد سوء استفاده گر، خود را به شکل گروه خاصی در آورده، به آنها نزدیک می شوند و از این طریق سوء استفاده می کنند
معنی ضرب المثل: ورک پوته (بوته خاردار که معمولا در زمین های بایر می روید) از کنار بوته ی گندم آب می خورد
روستای بهجت‌آباد (آبیک)
روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان آبیک در استان قزوین ایران است که 15 کیلومتری شهرستان آبیک واقع گردیده است. این روستا در دهستان کوهپایه شرقی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن 350 نفر (۱۱0خانوار) بوده‌است.مردم این آبادی به مهمان نوازی شهره بوده و به گویش زیبای تاتی صحبت می کنند.اکثریت مردم این روستا از راه کشاورزی و دامداری امرار معاش می کنند.و تعدادی از جوانان این روستا نیز در مشاغل تولیدی و صنعتی مشغول به فعالیت هستند.از جمله مکان های دیدنی این روستا می توان باغ اقای لطفعلی،پیست موتورسواری،چهارپل،آسیاب دره،کوهای با صفای آن اشاره کرد که در فصل تابستان میزبان گردشگران بسیاری می باشد که از هوای گرم استان به این مناطق پناه می آورند
روستای طیخور
طیخور، روستایی کوهستانی از توابع بخش مرکزی شهرستان آبیک در استان قزوین ایران است که با شهرستان آبیک 30 کلیومتر فاصله دارد. این روستا در دهستان کوهپایه شرقی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن 210 نفر (80خانوار) بوده‌است. از روستاهای این منطقه می‌توان به اتانک، کهوان، طیخور، توداران، بهجت آباد، جزمه، صمغ آباد، کهوان و خود زیاران اشاره کرد که معیشت غالب مردم این روستاها از راه دامپروری و کشاورزی است.مردم این روستا به زبان شیرین و زیبای تاتی تکلم می کنند و برای رسیدن به این روستا باید از محور قزوین آبیک استفاده کرد و بعد از رسیدن به ناصرآباد از جاده اصلی خارج و با پشت سر گذاشتن ناصرآباد و بهجت آباد و طی مسافتی حدود 20 کیلومتر به طیخور رسید.این روستا محصور در میان رشته کوههای البرز مرکزی می باشد و دامنه های سرسبز آن همواره در فصل بهار مملو از گیاهان دارویی و غذایی می شود.دورتادور این روستا را باغات گلابی،انگور،گردو آلبالو و گیلاس فراگرفته است
